Vaste planten in de schaduw is altijd een uitdaging. Als onervaren tuinier heb ik de mooiste planten op schaduwplekken gezet, in de hoop daar wat licht en kleur te krijgen. Al gauw bleek dat zonminnende planten in de schaduw zetten geen succes was. Allereerst raakten ze niet of nauwelijks in de bloei, daarnaast verdwenen ze binnen een paar jaar gewoon. Erg jammer van die dure planten, maar ook erg leerzaam. Het is dus zeker zinvol om vooraf goed te informeren welke planten schaduw verdragen. Wanneer de plek toch een paar uur per dag zon krijgt, is de keus al een stuk groter. Planten die liefst in volle schaduw staan, kunnen vaak best wat zon verdragen, mits de grond niet te droog is. Andersom, planten die toch wat zon willen kunnen niet tegen volle schaduw.

Schaduwplanten blinken dus niet uit in bloei, maar hun bladeren hebben wel enorme sierwaarde. Varens, epimedium en hosta’s kennen een grote variëteit, waarmee al prachtige combinaties gemaakt kunnen worden. Nu is mijn schaduwborder heel erg mooi geworden, door te accepteren dat er voornamelijk bladplanten staan.

Volle schaduw planten:

Ik heb een bosrand met een hoge schutting. Sommige planten krijgen dus niet of nauwelijks licht. Hieronder de lijst met schaduwplanten in mijn tuin, die het daar toch goed doen:

 

Aucuba Japonica ‘Crotonifolia’ of Japanse broodboom:

Dit is geen vaste plant, maar een heester. Na verloop van jaren wordt de Aucuba een flinke struik, maar geeft licht aan een donkere hoek. Heeft prachtige bonte bladeren en kan goed vermeerderd worden door middel van stekken. Hoeft niet gesnoeid, tenzij het te groot wordt. Behoudt ook zijn blad in de winter. Kan heel goed in diepe schaduw. Takken van deze heester staan prachtig in boeketten. Na verloop van tijd verschijnen er worteltjes en kunnen ze gewoon opgepot worden. Zo heb je nieuwe stekken.

 

 

Aquilegia vulgaris of akelei:

Staat niet bekend als echte schaduwplant, maar hier doet hij het uitstekend. Het zaait zich prima uit. Niet hinderlijk. De bloemen geven de border in het voorjaar een prachtige kleur. Ze zijn er in de meest wonderlijke kleuren. Na de bloei groeien de bladeren door tot een mooie pol. Stelt eigenlijk weinig eisen, een prima schaduwplant dus. De zaailingen die iets zon krijgen doen het wel iets beter.

 

Brunnera:

Ook een prachtige plant die in het voorjaar een wolk van kleine blauwe bloemetjes geeft. Helaas is dit wel een vrij dure plant, waarom weet ik niet. Wellicht omdat deze plant lastig te vermeerderen is. Af en toe vind ik ergens een zaailing, daar word ik dan wel blij van. Na een paar jaar is de pol wel enorm gegroeid en kan het gedeeld worden in meerdere stekken.

 

 

Carex morrowii “Aureovariegata”:

Dit is een heel sterk plantje. Leuk is het bonte blad. Staat mooi in een grote groep. Kan makkelijk gedeeld worden door de pol uit elkaar te trekken. Staat erg mooi bij de vijver.

Diervilla:

Een niet zo bekend struikje. Maar wel heel veelzijdig. Kan in de zon staan, halfschaduw of volle schaduw. Echt een plant voor onder een boom. Er verschijnen in de zomer kleine gele bloemetjes aan die geliefd zijn door bijen. Je kan het in het voorjaar flink terug knippen, maar als je een grotere heester wil kan je hem gewoon laten groeien.

Epimedium

Een fijnbladig plantje in veel variëteiten. Kan ook goed tegen droogte. De bijzondere variëteiten zijn wel erg duur.

Makkelijk plantje voor een schaduwplek, maar ik vond het teveel woekeren. Heb je een ruime plek waar dat niet erg is, prima keuze.

Hosta:

Hosta’s zijn er in tientallen verschillende kleuren en soorten. Een zeer effectieve plant om donkere plekken op te vullen. In de winter trekken hosta’s zich diep terug in de grond, maar in het voorjaar piepen ze als één van de eerste de grond uit. Wel doen hosta’s het zichtbaar beter als ze toch iets zonlicht krijgen. Er zijn soorten, vooral de grijze, die beter tegen schaduw kunnen dan andere. Kijk goed op het etiket, Als ze te groot worden zijn ze eenvoudig te delen. Beste tijd is wanneer de eerste scheuten zichtbaar zijn. Haal de pol uit de grond en hak het met een spade in meerdere stukken. Daarna terugplanten.

 

Luzula Nivea of veldbies:

Leuke grassoort met hele natuurlijke uitstraling. Hier doet ie het goed in de schaduw.

 

Primula vulgaris of stengelloze sleutelbloem:

Bloeit vroeg in het voorjaar met schattige lichtgele bloemetjes. Na de bloei blijft er een groen compact polletje staan die prima fungeert als bodembedekker. Makkelijk te delen en kan in diepe schaduw, mits de grond vochtig genoeg.

Pulmonaria of longkruid:

Het is wel opvallend, veel schaduwplanten bloeien in het vroege voorjaar. Ik denk omdat er dan nog geen blad aan de boom zit en er dus wat zonnestralen opgevangen kunnen worden. De plant gebruikt die zonnestralen direct om bloemen te produceren, vaak al voor het blad goed en wel ontwikkeld is. Dit is zo’n mooi plantje! Prachtige bloemtrossen in de kleuren blauw, paars en roze door elkaar, daar word je echt vrolijk van. Wordt graag bezocht door hommels wanneer ze voor het eerst na de winter gaan vliegen.

 

 

Skimmia japonica:

Een beetje alledaagse heester, maar niettemin een prima plant voor de schaduw. Kan wel fors worden uiteindelijk. Houdt graag van wat zure grond en vocht.

Spirea japonica Golden Princess:

Een geweldig leuk heestertje! Is vooral vroeg in het voorjaar felgeel, alsof het licht geeft. Doet het overal. In het vroege voorjaar heel kort terug snoeien. Gewoon rigoureus, zover mogelijk.

Tellima grandiflora “Rubra”:

Wil je een makkelijke bodembedekker die zich makkelijk vermeerdert en prachtige bladeren heeft? Dan is deze plant zeker geschikt. Bloeit vroeg in het jaar met kleine witte bloemetjes. Op zich niet heel uitgesproken, maar het blad des te meer. Vormt een mooi tapijt van zachte bladeren met roodbruine nerven. Doet het prima in de schaduw, maar bloeit dan wat minder. Een grote pol kun je erg makkelijk in meerdere stukken scheuren en terug planten.

 

Varen:

Varens lenen zich bij uitstek voor donkere plekken. Eerst was ik niet zo’n fan van varens, maar nu wil ik niet meer zonder. Er zijn zoveel verschillende varens dat je ook heel goed kan combineren met kleur en hoogten. Zo heb ik herfstvarens staan ( Dryopteris erythrosora ) die in de herfst prachtig oranjebruin verkleuren. Ook zijn er wat hogere varens zoals de Matteuccia struthiopteris, die doen het prima, maar kunnen wel wat woekeren. Dat is op deze plek niet zo erg en ook zeer beheersbaar. Verder heb ik ook een paar tongvarens staan. Die zijn weer wat donkerder en hebben een minder fijn blad. Zo kun je prima combineren. Vochtige grond is wel echt noodzakelijk. Een jaarlijkse gift compost kunnen ze erg waarderen.

Halfschaduw:

Bij halfschaduw moeten de planten minstens een paar uur per dag zon krijgen. De keuze aan planten voor halfschaduw is al een stuk groter. Soms bloeien ze iets minder uitbundig dan in de volle zon, maar kunnen het over het algemeen toch prima doen. De volgende planten kunnen in de volle zon, maar doen het in de halfschaduw in mijn tuin toch goed:

Astilbe of pluimspirea

Carex Aurea

Callicarpa Bodinieri

Chelone oblique

Choisya ternata Sundance

Geranium Ankum

Heuchera

Hortensia Limelight

Liriope Muscari

Physocarpus opulifolius “Diabolo”

Persicaria

Rodondendron

Rudbeckia

Sedum

Spirea Japonica

Viburnum tinus