Stekken
Stekken is een lastige manier van vermeerderen, maar zeker het proberen waard. Vaak lukt het wel en is de vreugde groot. Wanneer heesters zich niet vermeerderen door middel van zaden, is stekken vaak de enige mogelijkheid. Voor de zekerheid maak ik dan meerdere stekken, waardoor de kans van slagen groter wordt.
Om te stekken gebruik ik zaai-of stekgrond. Die is kant en klaar te koop, maar erg duur. Je kan het heel makkelijk zelf maken. Voeg ongeveer een derde deel brekerszand toe aan je potgrond en meng dat losjes door elkaar. De Aldi heeft hele fijne, goedkope potgrond in hanteerbare zakken van 20 liter. Brekerszand kun je kopen bij bouwmarkten. Het zijn zakken van 25 kilo en kosten hooguit een paar euro. De reden om zand te mengen met potgrond is om de grond luchtig te maken. Gewoon potgrond blijft te vochtig, waardoor stekken kunnen gaan schimmelen. Door het te mengen met zand komt er meer zuurstof bij. Je merkt als het zand gemengd wordt met de potgrond dat het een hele fijne, zachte structuur krijgt. Ook verarmt het zand de potgrond, zo wordt de stek of jonge plant niet te veel verwend en dus aan het werk gezet om wortels te maken.
Er zijn veel manieren om te stekken, zoals oculeren, marcotteren, enten, stekken met wortelstek of bladstek. De meest gebruikte methoden in de tuin zijn de stengelstek, houtstek, wortelstek en afleggen:
- stengelstek
Bij een stengelstek gebruik je een gerijpte tak met hieltje van de moederplant. De top wordt er afgeknipt en de meeste blaadjes ook. Zet het in stekgrond op een beschutte en warme plek. Een plastic zakje er over kan helpen sneller wortels maken.
- houtstek
Een houtstek wordt vaak in de winter genomen van een gerijpte, stevige tak. Onder de onderste knop of oog wordt het schijn afgesneden, boven het bovenste oog recht. De stek moet ongeveer 10 tot 20 cm zijn. Maak een bosje van de stekken en zet ze in de grond. In het voorjaar kunnen ze apart geplant. Er zitten dan nog geen wortels aan, maar die zal het gauw gaan maken. Zorg wel voor een beschutte, warme plek met voldoende vocht. Dit kan met veel bladverliezende grote heesters, zoals Callicarpus en Viburnum.
- wortelstek
Is bij mij het meest succesvol. Het kan wanneer de planten in winterrust zijn. Er wordt een wortel van de plant afgesneden waar al een uitloper aan zit. Direct oppotten en de moederplant terug de grond in. Dit kan met veel vaste planten, zoals Astilbe, Hosta en Geranium.
- afleggen
Buig een tak voorzichtig naar de grond en zorg dat het goed in contact komt met de grond. Leg er een steen op zodat het goed op de plek blijft. Waar de tak de grond raakt zal het nieuwe wortels maken. Wanneer er een goed wortelstelsel gemaakt is kan de tak losgeknipt worden en opgepot. Dit kan bijvoorbeeld heel goed met Hortensia’s.
Voorbeelden van stengelstek
Van een hortensia heb ik aan het eind van de zomer een twijg afgebroken die geen bloemtop had. Met een hieltje, dus zoveel mogelijk van het andere takje erbij. Soms lukt het als je van een wat jongere hortensia een onderste tak pakt en lostrekt, dat er een paar worteltje aanzitten. Die stekken hebben nog meer kans op succes. Aan deze stek zie je de bladknoppen voor volgend jaar al zitten Een gezonde, sterke tak.
De stek heeft nog meerdere bladeren. Die knip ik er grotendeels af.
Die bladeren bevorderen verdamping. Zolang de stek nog geen wortels heeft, kan het weinig vocht opnemen. De verdamping zal harder gaan dan de vochtopname, waardoor de bladeren verdrogen. Vandaar dat ze er beter afgeknipt kunnen worden. De stek mag ingekort worden tot 10/15 cm.
Gebruik een schoon terracotta of plastic plantpotje en vul het met het zelfgemaakte stekgrond. Zet voorzichtig de stek er diep in en druk de grond zachtjes aan. Stekpoeder gebruik ik niet. Maak de stekgrond met een plantenspuit goed vochtig. Niet met een gieter, dan gaat je stek drijven. Als laatst kun je nog een boterhamzakje over de stek trekken om te veel verdamping te voorkomen. Zet de stek weg op een beschutte plek niet in de zon. Die stek kan je de hele winter laten staan en wachten tot het in het voorjaar uitloopt. Dan kun je hem uitplanten of in een grotere pot zetten.
Hieronder stekken van een vlinderstruik:
Eerste foto: stekken van de plant gescheurd.
Tweede foto: stekken bijgeknipt om in stekgrond te zetten.